Aanwezig: Sam Landuyt, Noël Melis, Bavo Van Eesbroeck, Hedwig Van Damme, Fientje Van Otten, André Vermaut, Chris Vonck
Afwezig en verontschuldigd: Jan Gysen, Levi Matuszczak, Rit Van den Bergh, , Aad Van der Perk.
Werken:
- Deutsche Søren Kierkegaard Edition, Band 2. Journale und Aufzeignungen EE – KK. Herausgegeben von Richard Purkarthofer und Heiko Schulz. Walter de Gruyter - Berlin – New York
- Søren Kirekegaard-arbejdsgruppe på Faculteit Vergelijkende Godsdienstwetenschappen in Kirkebladet Den danske kirke i Bruxelles. 32 j. nr 1 årgang nr 1. Korte voorstelling van de werkgroep in dit kerkblad van de Deense Zeemanskerk te Antwerpen.
- www. users.skynet.be/streven/verstrijnge/Kierkegaard.htm
De Bijeenkomst:
Het wonder van de verliefdheid (miracle of love a miracle of faith...) wordt het wonder van het geloof (p.177). Door het “reinigingsbad van het besluit”, zoals we al gezegd hebben. Vraag is hier wel: en hoe gaat het dan in het besluit en huwelijk van de niet-gelovige? Men kan stellen dat dezelfde ernst van de wezenlijkheid, van het geloof, het vertrouwen en de liefde die K. hier religieus beschrijft en in relatie tot God stelt, daar beschreven en beleefd zal worden in de relatie tot de andere, de partner. Aan de huwelijken te zien, gaat dat ook goed.
K. gaat, even maar, ook in op “het berouw” bij het besluit van iemand die “er niet mag op vertrouwen een gewoon mens te zijn”. Is dit wellicht een allusie op zijn speciaal geval? Hoopt hij hierbij dat Regina, zijn ex-verloofde het ooit zal lezen en begrijpen, hem begrijpen?
Maar daar zijn we al bij de huwelijksvoltrekking. De nog altijd even mooie jongeling, met het besluit als bruidschat onder de arm, gaat “in ernst en waarheid” (p. 179) naar het altaar, zijn toekomstige vrouw tegemoet. Maar à propos, hoe zit het nu eigenlijk met die vrouw? Er volgen enkele merkwaardige bladzijden over het onmiskenbare onderscheid - volgens K. en zoveel anderen dan toch - in de psychologie tussen man en vrouw. “Een vrouwenziel kent niet die reflectie zoals de man die kent en die behoort ze ook niet te kennen” “Snel als een vogel komt ze van de esthetische onmiddellijkheid tot de religieuze”. De man moet de tussenstap maken van de ethische ontwikkeling. Genen? Kultuur? Mannelijk vooroordeel van de patriarchale maatschappij? Voordeel of juist niet? “De hoogste vorm van verstand die een vrouw kan hebben is een religieuze onmiddellijkheid”. Omdat de vrouw in haar onmiddellijkheid essentieel esthetisch is, is ook de overgang naar het religieuze rechtstreeks. Anders is ze enkel “sensuele begeestering”. Als de vrouw nog maar begint aan de reflectie, “valt ze al in zwijm”. Allo! Kan het Vaticaan daarmee weg? Of is dit toch wel een nadere kijk waard? Wat is dat ethische precies, waar de man zo sterk in zou zijn? Misschien toch een hinderlijke tussenstap, niet veel zaaks en veel te omslachtig om er de werkelijkheid mee te leren omarmen? Misschien. Of verkijkt K. zich zoals velen op die eeuwige “emotionaliteit” waarin de vrouw zo sterk zou zijn en die de biologische drager is, inderdaad, van de esthetica? En is de mannelijke geschiktheid voor tools en operationeel denken gelegen in een ander hersendeel dat geactiveerd is geraakt, door de eeuwen heen van jagers en vissers en krijgers. Terwijl moeder de pap maakte? En vergeet niet – een persoonlijk toemaatje hier – “de herinnering aan de reuk van mijn moeder en haar keuken is een sterkere ondersteuning van mijn zelfvertrouwen dan elk filosofisch argument” . Zelf gevonden.
Omdat we vonden dat we, zoals K. zelf hier, te lang zijn blijven hangen, zal Noël Melis ons volgende maal een samenvatting maken van een groter aantal bladzijden. Zo geraken we misschien nog bij de kinderen van de rechter. Of zijn die er niet? Als de rijpe vruchten van al zijn filosofische overwegingen?
Volgende bijeenkomst: 27.02.2009 te 16 uur.
Next Gathering February the 27th, 2009.
S. Landuyt
