Werkgroep Kierkegaard Bijeenkomst van 28.09.2007

Verslag Bijeenkomst


- Aanwezig: André Vermaut, Chris Vonck, Fientje Van Otten, Rit Van den Bergh, Sam Landuyt
- Afwezg: Ad van de Perk, Hewig …, Frans Martens
- Verontschuldigd: Levi Matuszschek, Jan Gysen

We starten dit academisch jaar 2007 – 2008 met de lezing van een nieuw boek van S. Kierkegaard: STADIA OP DE LEVENSWEG Deel I, in Nederlandse vertaling van Jan Marquart Scholtz, met een inleiding door W.R. Scholtens, uitgegeven door Meulenhoff, 1987, gebaseerd op de eerste uitgave in het Deens van 1845. De noten zijn uit Dagboek 1901???

We horen dat een van onze meest toegewijde leden, Levi M. ziek is en we brengen hem onze groeten over en wensen van herstel via een kaartje en tevens ook middels dit verslag. Goed en vlug herstel Levi!, we missen je uitgebreide kennis van onze auteur!

De Inleiding door Hilarius, pseudoniem van Kierkegaard, zo geschreven om de welwillende aandacht van de lezer te krijgen -“Lectori benevolo” – is van een gelijklopend scenario als in Of/Of. Ze is anekdotisch en ook de voetnoten zijn in pseudoniem. K. verbergt hiermee zichzelf een beetje. Waarom? Een beetje pleinvrees of plankenkoorts? De inleiding doet het voorkomen dat een ijverige brave boekbinder het manuscript gekregen en opgeborgen had, of liever het ter instructie van zijn kinderen gebruikte voor het schoonschrift ervan, maar er toch geld en interesse in zag toen een seminarist en candidatus in de filosofie ( K.zelf ?) hem er op attent maakte dat hij daar een heel “voortreffelijk geschenk van de voorzienigheid in huis had”… Zo zie je maar hoe K. het aan boord moest leggen om gelezen te geraken. Of ij ook begrepen werd door de boekbinders en co, daar bleef hij wellicht zijn twijfels over bewaren, zo menen we.

“In vino veritas”, een Herinnering. Naverteld door William Afham (“Doorhem”) Zo begint het eerste deel. En al meteen vooraf een “Voorherinnering” (vóór de herinnering blijkbaar?).
Even taalkundig:
Voorherinnering is Avertissement (Fr.).
Herinneren is: se rappeler, se souvenir (Fr.), remember (Eng) ; Herinnering, Souvenir (Fr.), Rememberance (Eng).
Geheugen is mémoire (Fr.), memory (Eng.)

En dan beginnen we. Net zoals in Daden van Liefde, ons vorige boek, ziet het er naar uit dat K. ons zal confronteren met twee dimensies (of integratieniveaus?) van beleving: de onmiddellijke (instantané), voorbijgaand, tijdstipgebonden (het geheugen van – ) en de “eeuwige”, wezenlijk (herinnering). K. is een fantastisch goede beschrijver (is dat zijn fenomenologie?) en hij zet aan met de beschrijving van wat “een geheim toebereid (toebedeeld, toevertrouwd?) krijgen” zoal meebrengt voor de drager ervan. Dit om het klevende, beklijvende aspect van elke ware herinnering nadien te kunnen aanvatten. Dit tegenover het tijdelijke, accidentele van het geheugenspoor van het gebeurde. Het geheugen is niet meer dan “een voorwaarde van verdwijnende betekenis”. Men kan een voorval tot in de details in zijn geheugen bewaren en oproepen, “zonder dat men zich die gebeurtenis daarom ook herinnert”. De herinnering daarentegen draagt de onsterfelijkheid in zich , in een “uno tenore” van het leven, de eeuwige continuïteit ervan dus. Hij voert het voorbeeld aan van Jacobi, een idealistische filosoof die niet langer dan een moment kon denken aan de onsterfelijkheid zonder het gevaar er bijna gek van te worden. Maar als men geheugen en herinnering met elkaar verwart en de inhoud ervan daardoor verliest, is alles niet meer zo schrikbarend. Vandaar dat zovele er geleerd en zonder moeite over kunnen preken (en filosoferen?. Zonder “Vrees en Beven”? Sneer naar zijn ambtsbroeders op de kansel?

Volgende bijeenkomst: vrijdag 26 Oktober te 16 uur.